Są takie pytania, które czytelnicy i klienci zadają mi nieustannie. Z okazji czerwcowej akcji związanej z pudełkiem dla kreatywnych postanowiłem odpowiedzieć na nie w jednym miejscu. Ot tak dla potomnych.
Spis treści
Podcast – artykuł do odsłuchu
Jeżeli wolisz słuchać niż czytać, poniżej znajdziesz dziewiąty odcinek podcastu „Prawo dla kreatywnych”, w którym odpowiadam na 14 pytań, które najczęściej zadają mi klienci.
Niestety, ale wybrałeś/aś brak obsługi Soundcloud w menu cookies. Zmień to ustawienie, żeby zobaczyć w tym miejscu odtwarzacz.
Wszystkie pozostałe odcinki podcastu „Prawo dla kreatywnych” znajdziesz na podstronie poświęconej podcastowi.
#1: Czy muszę rejestrować się w GIODO?
Jeżeli masz w swojej firmie zbiory danych osobowych, to musisz. Ale nawet jeżeli nie prowadzisz firmy, a masz zbiory danych i przy okazji tego zarabiasz (np. za reklamy na blogu), to też musisz.
Podstawowy błąd jest tutaj jednak taki, że nie ma czegoś takiego jak rejestracja w GIODO. Znaczy jest, ale nie chodzi tutaj o rejestrację ciebie jako osoby, ale o rejestrację zbiorów danych, które posiadasz.
Póki co w GIODO rejestrujemy te zbiory danych osobowych, które nie korzystają z wyłączenia od konieczności rejestracji, czyli najczęściej zbiór użytkowników, zamówień i newsletterowy. Napisałem „póki co”, ponieważ od 25.05.2018 r., czyli od rozpoczęcia stosowania unijnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO), rejestracja zniknie.
Drugi podstawowy błąd – sama rejestracja to nie wszystko. Dużo ważniejsze od samej rejestracji jest wdrożenie odpowiednich środków i procedur ochrony danych osobowych, zawarcie umów powierzenia, czy wypełnienie obowiązków informacyjnych wobec użytkowników. I to nie zniknie od 25.05.2018 r. Wręcz odwrotnie – właśnie na to RODO kładzie nacisk.
Generalnie, ochrona danych osobowych to szeroki temat. Jeżeli chcesz poczytać o tym więcej, polecam twojej uwadze następujące artykuły:
- Dane osobowe w sklepie internetowym – jak nad nimi zapanować?
- Czy newsletter trzeba zgłosić do GIODO? Jak to zrobić?
Nawet jeżeli nie masz sklepu internetowego, ani newslettera, to przeczytaj te dwa artykuły, bo zawierają one uniwersalne zasady, które znajdują zastosowanie w każdej działalności.
Na koniec powiem tak – niemal wszyscy przedsiębiorcy mają jakieś zbiory danych osobowych, ale w dalszym ciągu większość zupełnie się tym nie przejmuje i nic z tym nie robi. Być może ta sytuacja zmieni się, gdy zacznie być stosowane RODO i zaczną być nakładane kary finansowe za niewypełnienie swoich obowiązków.
Dokumenty służące do wdrożenia ochrony danych osobowych wchodzą w skład pudełka dla kreatywnych.
#2: Ktoś ukradł moje zdjęcie. Co zrobić?
Nie wystawiać od razu faktury. Nie uderzać od razu do sądu.
Zastanowić się nad rangą naruszenia, utrwalić dowody, skontaktować się z naruszycielem, spróbować załatwić sprawę polubownie.
Dopiero, gdy wszystkie inne środki zawiodą, a sprawa będzie tego warta, wystąpić z powództwem cywilnym.
Więcej na ten temat pisałem tutaj: Jak reagować na naruszenie praw autorskich?
Wzór wezwania do zaprzestania naruszenia praw autorskich wchodzi w skład pudełka dla kreatywnych.
#3: Czy muszę założyć firmę?
To zależy. Od tego, ile zarabiasz i w jaki sposób to robisz, ale również od tego, jakie są twoje priorytety i czy bardziej cenisz sobie święty spokój, czy też jesteś typem ryzykanta.
Generalnie, definicja działalności gospodarczej w prawie polskim jest na tyle ogólna, że w większości przypadków założenie działalności jest zasadne. Co nie znaczy oczywiście, że brak takiej działalności zawsze przyniesienie kłopoty.
Szczegóły znajdziesz tutaj: Freelancer pyta – czy muszę założyć działalność?
#4: Co muszę zrobić, jeżeli chcę prowadzić sklep internetowy?
Musisz mieć regulamin i politykę prywatności. Musisz również wdrożyć ochronę danych osobowych i zadbać o odpowiednie informacje prawne na stronie sklepu oraz w wiadomościach mailowych wysyłanych do kupującego.
Obowiązków jest sporo. O wszystkich przeczytasz tutaj: Sklep internetowy – wdrożenie prawne krok po kroku.
Pakiet VIP dla sklepów internetowych wchodzi w skład pudełka dla kreatywnych.
#5: Czy mogę zawrzeć umowę przez e-mail?
Tak, możesz. Ale nie każdą. Są takie umowy, które wymagają zachowania formy pisemnej, a wtedy musisz mieć umowę z własnoręcznym podpisem drugiej strony.
W przypadku branży kreatywnej najczęściej dotyczy to umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych, która wymaga właśnie formy pisemnej. W przeciwieństwie do licencji niewyłącznej, która może być zawarta w dowolnej formie, nawet ustnie.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: Czy umowa zawarta przez e-mail jest ważna?
#6: Jak mogę chronić swój pomysł?
Ochrona pomysłu nie jest łatwa. Problem wynika z tego, że pomysł nie podlega ochronie prawa autorskiego. Prawo autorskie nie chroni samych idei, koncepcji i pomysłów, ale sposób ich realizacji, czyli konkretne utwory, które zostały w jakiś sposób wyrażone.
Pewnym sposobem ochrony pomysłu jest umowa o zachowaniu poufności. To taka umowa, w której określasz pewne informacje jako poufne i przewidujesz karę dla drugiej strony za ich wykorzystanie bez twojej zgody.
Szukając sposobu na ochronę pomysłu, można sięgnąć również po ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jeżeli jesteś przedsiębiorcą i twój konkurent wykorzystuje twój pomysł, żerując np. na twojej renomie, możesz zarzucić mu dopuszczenie się czynu nieuczciwej konkurencji.
O ochronie pomysły pisałem szerzej tutaj: Jak chronić pomysł na kampanię reklamową?
#7: Czy mogę wysłać wiadomości ze swoją ofertą do różnych firm?
Nie, nie możesz. Nawet jeśli nie zabrania tego ustawa o ochronie danych osobowych i ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną, to trzeba pamiętać jeszcze o ustawie Prawo telekomunikacyjne, która ma chronić przed marketingiem bez zgody również adresy firmowe.
Czytaj więcej tutaj:
#8: Jak uzyskać zgodę na rozpowszechnianie wizerunku?
Nie ma żadnej szczególnej formy, która byłaby wymagana. Możesz taką zgodę uzyskać na piśmie, przez e-mail, telefonicznie, czy nawet ustnie. Pamiętaj jednak, by w takiej zgodzie zawrzeć sposób i czas wykorzystania wizerunku. No i najważniejsze – musisz być w stanie taką zgodę w przyszłości udowodnić. Dlatego forma pisemna jest najlepsza.
O wizerunku przeczytaj i posłuchasz tutaj:
Wzór zgody na rozpowszechnianie wizerunku oraz umowa o wykorzystanie wizerunku wchodzą w skład pudełka dla kreatywnych.
#9: Czy muszę mieć kasę fiskalną?
Tak, jeżeli sprzedajesz towary lub świadczysz usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Nawet jeśli tak jest, to mimo wszystko masz jeszcze możliwość uniknięcia kasy. Np. wtedy, gdy twoja sprzedaż na rzecz konsumentów nie przekracza w skali roku 20 tys. złotych, czy też przyjmujesz płatność przelewem.
Więcej o kasie fiskalnej przeczytasz tutaj:
Artykuł dotyczy wprawdzie sklepów internetowych, ale zawiera ogólne zasady, które znajdują zastosowanie w każdej branży.
#10: Jak zabezpieczyć się przed nieuczciwym klientem?
Wymagać płatności z góry – najlepsze rozwiązanie. Jeżeli z jakiś względów nie możesz lub nie chcesz stosować takiej metody, możesz pomyśleć o zaliczce, czy zadatku albo uzależnić przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji od zapłaty całości wynagrodzenia.
Ten drugi sposób jest szczególnie fajny w branży kreatywnej – dopóki klient ci nie zapłaci, nie będzie miał formalnej podstawy do korzystania z tego, co dla niego stworzyłeś.
Kiedy sposoby zabezpieczenia zawiodą, a klient nie zapłaci, nie pozostaje nic innego jak wysłać wezwanie do zapłaty, a potem skierować sprawę do sądu.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:
- Wezwanie do zapłaty – pierwszy krok po należne pieniądze
- Zaliczka czy zadatek – jak najlepiej zabezpieczyć swoje interesy?
Wzór wezwania do zapłaty wchodzi w skład pudełka dla kreatywnych.
#11: Kiedy mogę płacić podatek wg stawki 9%?
Nie ma w Polsce takiej stawki podatku jak 9%. Magiczne 9% pojawia się wtedy, gdy stosujesz 50% koszty uzyskania przychodu. Wtedy podatek obliczany jest de facto od 50% wynagrodzenia, więc realna jego stawka to 9%.
Pamiętaj jednak, że 50% KUP są limitowane do 42 764 zł w skali roku. Po przekroczeniu tego limitu nie możesz stosować 50% KUP. Dlatego czasem bardziej opłacalne może być założenie firmy i wybranie podatku liniowego.
Po więcej informacji kliknij tutaj:
Umowy, które pozwolą ci stosować 50% KUP (umowa o dzieło z przeniesieniem praw autorskich, umowa licencyjna, umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych, umowa z fotografem, umowa o stworzenie strony internetowej) wchodzą w skład pudełka dla kreatywnych.
#12: Czy mogę zawrzeć umowę o dzieło jako firma?
Tak, możesz. Umowę o dzieło możesz zawrzeć zawsze. Nie przeszkadza, że jesteś przedsiębiorcą. Fakt, że masz swoją firmę wpływa jedynie na sposób rozliczenia takiej umowy o dzieło, ale nie wyklucza możliwości jej zawarcia.
Czytaj więcej tutaj:
Wzór umowy o dzieło wchodzi w skład pudełka dla kreatywnych.
#13: Czy mogę wykorzystać projekt robiony dla klienta w portfolio?
Tutaj są różne opinie. Można argumentować na wiele sposobów. Jest natomiast jeden prosty sposób, by taką sytuację wyjaśnić na 100% – zawrzeć w umowie z klientem stosowne postanowienie zezwalające na rozpowszechnianie wykonanych projektów w portfolio.
Pisałem na ten temat tutaj:
Wszystkie umowy wchodzące w skład pudełka dla kreatywnych zawierają stosowne postanowienia dotyczące portfolio.
#14: Jak rozliczać się z zagranicznych przychodów?
Tak jak z polskich. Czyli płacić podatek w Polsce. Tyle, że tego podatku nie zapłaci za ciebie zagraniczna firma, więc musisz zrobić to sam. Jak tego dokonać, dowiesz się z tego artykułu:
Podsumowanie
Powyżej przedstawiłem odpowiedzi na najczęściej zadawane mi pytania. Zrobiłem to poprzez odesłanie do wielu artykułów z mojego bloga, bo prawda jest taka, że na większość pytań odpowiadałem już w przeszłości. Od początku istnienia bowiem tego bloga przyświecał mi najważniejszy cel – odpowiadać na realne pytania ludzi.
Jeżeli na jakieś swoje pytanie nie znalazłeś odpowiedzi, zostaw je w komentarzu – na pewno odpowiem. Wcześniej możesz sprawdzić strefę wiedzy dla kreatywnych – być może tam znajdziesz odpowiedź.
Newsletter
Interesuje cię prawo dla kreatywnych? Zapisz się na newsletter, by nie przegapić nowości.
