Zawierasz umowę o dzieło z zagranicznym kontrahentem / klientem? Otrzymujesz wynagrodzenie od zagranicznego przedsiębiorcy i nie wiesz, co z tym zrobić? Dzisiaj pokażę ci, jak prawidłowo rozliczyć wynagrodzenie otrzymane w ramach zagranicznej umowy o dzieło / zlecenia.
Spis treści
Dla twojej wygody przygotowałem spis treści, który ułatwi ci poruszanie się po tej stronie.
Zagraniczna umowa o dzieło – wstęp
Zanim zajmiemy się sprawami podatkowymi, chciałbym podkreślić raz jeszcze, że umowę o dzieło można zawrzeć nie tylko z polskim, ale również zagranicznym podmiotem. Nie jest tak, by stroną umowy mógłby być tylko Polak, bądź firma posiadająca siedzibę w Polsce.
Czyli cieszymy się wolnością wyboru. Chcemy pracować dla Niemców, Francuzów, Brytyjczyków, czy dla jakiegokolwiek innego narodu – nie ma przeciwwskazań. Tym bardziej, że dzięki internetowi zdobycie zagranicznych zleceń jest ułatwione.
Pewnych trudności może nastręczyć jedynie forma zawarcia umowy.
Jeśli zależy nam by posiadać spisaną umowę w języku polskim, najczęściej trzeba będzie przygotować ją samemu. Zdarzyć może się też tak, że umowy pisemnej nie będzie w ogóle (wystarczy wymiana maili – czytaj: czy umowa zawarta przez e-mail jest ważna?), bądź też firma przygotuje własną umowę, zgodnie ze stosowanymi przez siebie praktykami.
Wszystko zależy od ustaleń z danym kontrahentem, a bywa bardzo różnie. W końcu co kraj, to obyczaj. Nie ma to jednak żadnego znaczenia, jeśli chodzi o rozliczenie podatku w Polsce.
Podatek trzeba zapłacić i kropka
Niezależnie od sposobu i formy zawarcia umowy z zagranicznym kontrahentem, otrzymane wynagrodzenie trzeba będzie opodatkować w Polsce. Zawsze i bezwzględnie. Taką mamy zasadę, że posiadając miejsce zamieszkania na terytorium RP, płaci się tutaj podatek dochodowy, również od dochodów zagranicznych.
Dyskutować można długo, ale długodystansowym pieniaczom proponuję rozważyć opcję bezdyskusyjną – szybką emigrację. Tym, którzy tak jak ja w Polsce zostają, służę informacją, że podatek z zagranicznej umowy o dzieło rozliczyć będziemy musieli samodzielnie, bowiem zagraniczny przedsiębiorca – w przeciwieństwie do polskiego – nie zrobi tego za nas.
Jak obliczyć podatek?
Podatek obliczamy od dochodu.
Dochód to wynagrodzenie pomniejszone o koszty uzyskania przychodu.
Koszty uzyskania przychodu (KUP)
Koszty uzyskania przychodu (KUP) mogą wynosić 20% albo 50%.
- jesteś twórcą lub artystą wykonawcą,
- otrzymujesz wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich albo udzielenie licencji,
- wynagrodzenie związane jest z:
- działalnością twórczą w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej, dziennikarstwa,
- działalnością artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki,
- produkcją audialną i audiowizualną,
- działalnością publicystyczną,
- działalnością muzealniczą w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej,
- działalnością konserwatorską,
- prawem zależnym do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia,
- działalnością badawczo-rozwojową, naukową, naukowo-dydaktyczną, badawczą, badawczo-dydaktyczną oraz prowadzoną w uczelni działalności dydaktycznej.
Pamiętaj, że te trzy omówione powyżej przesłanki muszą być spełnione łącznie. Jeżeli nie są, możesz zastosować jedynie 20% KUP.
Pamiętaj również, że 50% KUP nie mogą przekroczyć łącznie w skali roku kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej (w 2022 r. ta kwota wynosi 120 tyś. złotych).
Jeżeli łączna kwota zastosowanych 50% KUP przekroczy w danym roku wskazaną powyżej granicę, do przychodów związanych z prawami autorskimi nie możesz stosować żadnych zryczałtowanych kosztów.
Gwoli ścisłości, chcę w tym miejscu powiedzieć, że istnieje jeszcze możliwość stosowania wyższych kosztów niż tylko zryczałtowanych. Mianowicie, jeżeli udowodnisz, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż te zryczałtowane, możesz zastosować koszty w wysokości faktycznie poniesionej.
Nie znam jednak żadnego freelancera, który korzystałby z tej możliwości. Zryczałtowane KUP są najczęściej bardziej korzystne niż bawienie się w wątpliwe dowodzenia poniesienia wyższych kosztów.
Różne źródła przychodów
Przy obliczaniu podatku pojawiają się czasem wątpliwości, czy aby faktycznie można zastosować 50% KUP do całości wynagrodzenia, nawet jeśli występują wszystkie przesłanki pozwalające na skorzystanie z tych kosztów, które omówiłem powyżej.
Dotyczy to umów, które oprócz przeniesienia praw autorskich albo udzielenia licencji przewidują jeszcze inne świadczenia.
Najprostszy przykład – umowa o dzieło z przeniesieniem praw autorskich. W jednej umowie mamy najpierw zamówienie wykonania określonego utworu, a dopiero potem przeniesienie do niego praw autorskich. Wynagrodzenie jest natomiast jedno, zbiorcze.
Za wykonanie dzieła i przeniesienie do niego autorskich praw majątkowych na zasadach określonych w umowie Wykonawcy przysługuje wynagrodzenie w wysokości XXX.
Najkorzystniej byłoby oczywiście zastosować 50% KUP do całości wynagrodzenia. Czy można?
Żeby zrozumieć ten problem, trzeba sięgnąć do katalogu źródeł przychodów znajdującego się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Są tam wymienione m.in. takie źródła:
- stosunek pracy,
- działalność wykonywana osobiście,
- działalność gospodarcza,
- kapitały pieniężne i prawa majątkowe,
- inne źródła.
Wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich / udzielenie licencji to przychód z praw majątkowych. Natomiast wynagrodzenie za wykonanie dzieła to przychód z działalności wykonywanej osobiście.
To rozróżnienie ma kluczowe znaczenie, ponieważ z przepisów wynika, że 50% KUP można zastosować wyłącznie do przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami.
Natomiast w odniesieniu do przychodu z działalności wykonywanej osobiście można zastosować wyłącznie 20% KUP.
Jak zatem zakwalifikować zbiorcze wynagrodzenie wypłacane na podstawie umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich? Czy to przychód z tytułu korzystania przez wykonawcę z praw autorskich, czy przychód z działalności wykonywanej osobiście?
Odpowiedź na to pytanie rzutuje na zastosowanie 20% albo 50% KUP.
Moim zdaniem, najlepiej rozdzielić wynagrodzenie w umowie na dwa składniki:
- wynagrodzenie za stworzenie utworu – 20% KUP,
- wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich do utworu – 50% KUP.
Jest to, w mojej ocenie, najbezpieczniejszy sposób postępowania, który nie naraża na zarzut nadmiernego zastosowania 50% KUP w odniesieniu do wynagrodzenia, które nie w pełni było wynagrodzeniem za przeniesienie praw autorskich, ale również za stworzenie utworu.
Niemniej jednak, w praktyce często przechodzi bez problemów zakwalifikowanie całości wynagrodzenia jako przychodu z praw majątkowych i zastosowanie 50% KUP do całości wynagrodzenia. Jest nawet orzeczenie sądowe, które potwierdza taką możliwość.
Przychód z tytułu wynagrodzenia za wykonane na zamówienie dzieło w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych w postaci scenariusza filmowego, w przypadku gdy obejmuje również wynagrodzenie za rozporządzenie autorskimi prawami majątkowymi, umożliwiającymi korzystanie z dzieła przez zamawiającego, powinien zostać zakwalifikowany do źródła przychodów, jakimi są prawa majątkowe (art. 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z siedzibą w Warszawie z dnia 11 lipca 2014 r., III SA/Wa 78/14
Zwracam jedynie uwagę, że orzeczenie zapadło w wyniku rozstrzygania kwestii, czy po przekroczeniu limitu 50% KUP można stosować dalej 20% KUP. Przyporządkowanie wynagrodzenia do przychodu z praw majątkowych sprawiło, że stosowanie 20% KUP – zarezerwowanych dla działalności wykonywanej osobiście – zostało zakwestionowane. Zatem wyrok wpłynął w tym stanie faktycznym na zwiększenie podatku do zapłaty.
Nie możesz mieć pewności, że w sytuacji, w której zakwalifikowanie wynagrodzenia z umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich do przychodu z praw majątkowych miałoby przełożyć się na mniejsze opodatkowanie (z uwagi na możliwość zastosowania 50% KUP do całości wynagrodzenia), rozstrzygnięcie byłoby analogiczne.
Takie to niuanse prawa podatkowego.
Dlatego, uważam, że jeżeli chcesz stosować 50% KUP do całości wynagrodzenia z takich umów, powinieneś dla swojego bezpieczeństwa wystąpić o indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego.
Przykładowe obliczenie podatku
No dobrze, zawiłości stosowania 50% KUP i kwalifikowania przychodów mamy za sobą.
Teraz zajmijmy się samym obliczeniem podatku. Zróbmy to na przykładzie, żeby było łatwiej.
Zawarta została w formie elektronicznej krótka umowa, z której wynika, że prawa autorskie do makiet przechodzą na zamawiającego, a grafik otrzymuje 1000 USD jako wynagrodzenie.
Wynagrodzenie wpłynęło w dniu 15.01.2022 r.
Grafik przeczytał ten artykuł i postanowił świadomie zakwalifikować całość otrzymanego wynagrodzenia jako przychód z praw majątkowych z zastosowaniem 50% KUP.
Żeby obliczyć podatek, grafik musi najpierw przeliczyć wynagrodzenie na złotówki.
Zgodnie z przepisami prawa podatkowego, przeliczenia dokonuje się według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
Dniem uzyskania przychodu jest 15.01.2022 r.
Grafik odnajduje więc średni kurs USD ogłaszany przez NBP z dnia 14.01.2022 r.
Kurs ten wynosi 3,9597.
Grafik dokonuje przeliczenia otrzymanego w dolarach wynagrodzenia na złotówki.
1000 USD x 3,9597 zł = 3959,70 zł
Następnie grafik oblicza koszty uzyskania przychodu.
3959,70 zł x 50% = 1979,85 zł
Dalej grafik oblicza dochód do opodatkowania.
3959,70 zł – 1979,85 zł = 1979,85 zł.
Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, grafik zaokrągla dochód. Ponieważ w tym przypadku końcówka wynosi więcej niż 50 gr, zaokrąglenie następuje w górę.
Dochód do opodatkowania wynosi więc 1980 zł.
Grafik stosuje 17% stawkę podatku i oblicza podatek.
1980 zł x 17% = 336, 60 zł.
Podatek również podlega zaokrągleniu, więc wynosi w tym przypadku 337 zł.
Kiedy i jak zapłacić podatek?
W sytuacji, której dotyczy ten artykuł, mamy do czynienia z dochodem osiąganym bez pośrednictwa płatników. Oznacza to, że zagraniczna firma nie odprowadzi zaliczki w twoim imieniu w Polsce, tak jakby to miało miejsce przy współpracy z polską firmą.
Czy taką zaliczkę musisz zatem odprowadzić do urzędu skarbowego samodzielnie? To zależy, jak zakwalifikujesz osiągane przychody.
Jeżeli uznasz wynagrodzenie za przychód z działalności wykonywanej osobiście, masz obowiązek odprowadzić zaliczkę w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymałeś wynagrodzenie, a jeżeli chodzi o wynagrodzenie otrzymane w grudniu – przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania rocznego.
Jeżeli uznasz wynagrodzenie za przychód z praw majątkowych, nie masz obowiązku odprowadzać zaliczki w ciągu roku – rozliczenie nastąpi dopiero w ramach zeznania rocznego. Bądź jednak przygotowany, że w takiej sytuacji, może wyjść ci dopłata podatku, w zależności od zarobków w ciągu roku.
Uwaga na podwójne opodatkowanie
Od zagranicznej firmy otrzymasz najczęściej wynagrodzenie w kwocie brutto. Gdyby jednak okazało się, że wypłacona kwota zostanie pomniejszona o podatek lokalny obowiązujący w danym państwie, nie zwalnia cię to z obowiązku rozliczenia podatku również w Polsce.
W takim przypadku, w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania sięgnąć trzeba będzie do umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę z danym państwem, w której odnajdziemy, jak należy postąpić w konkretnej sytuacji.
W tym miejscu sygnalizuję jedynie istnienia takiego problemu, nie wdając się w szczegóły. Martwić będziesz się wtedy, gdy wynagrodzenie rzeczywiście wpłynie na twoje konto pomniejszone o podatek pobrany za granicą.
Podsumowanie
Kluczowe jest zakwalifikowanie wynagrodzenia do właściwego źródła przychodów. Najczęściej będzie to działalność wykonywana osobiście lub przychód z praw majątkowych.
W określonych przypadkach możesz skorzystać z 50% KUP.
W przypadku działalności wykonywanej osobiście, musisz płacić zaliczki w ciągu roku.
Potrzebujesz pomocy?
Potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej?
Wyślij wiadomość na adres wojciech.wawrzak@prakreacja.pl .
Jeżeli szukasz szybkiego i budżetowego rozwiązania, sprawdź ofertę sklepu dla kreatywnych. Być może zainteresuje cię np. Pakiet Udanej Współpracy.
BONUS: tydzień dla Kreatywnych
Weź udział w Tygodniu dla Kreatywnych i otrzymaj dostęp do 5 praktycznych poradników PDF oraz nagrań wideo.
- 5 kluczowych wskazówek przy zawieraniu umów,
- 5 najczęściej popełnianych błędów dotyczących praw autorskich,
- 5 największych niedopatrzeń w zakresie danych osobowych,
- 5 najczęściej popełnianych błędów w sprzedaży on-line,
- 5 zasad legalnego marketingu.
Tydzień dla Kreatywnych to nieodpłatny bonus dla subskrybentów newslettera. Dołącz teraz, żeby otrzymać wszystkie materiały.
Zdjęcie w nagłówku autorstwa Nataliya Vaitkevich z Pexels