To koniec telemarketingu. Nigdy więcej SPAMu. Od czasu nowelizacji prawa telekomunikacyjnego (25.12.2014) na pewno spotkałeś się z takimi hasłami wielokrotnie.
Zmieniony art. 172 wywołał liczne dyskusje i kontrowersje. W dzisiejszym artykule pokażę ci, jak odpowiednio patrzeć na ten przepis. Jeśli zastanawiasz się, jak rozgryźć zgodę na używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, czytaj dalej.
Partnerem tego wpisu jest MMC Polska – wiodący i niezależny organizator spotkań biznesowych w Polsce, który rokrocznie przygotowuje sto kilkadziesiąt projektów szkoleniowo-konferencyjnych. Lider w kategorii konferencji dedykowanych dla branży telekomunikacyjnej, mediów, finansów i energetycznej.
W ramach współpracy z MMC brałem udział w warsztatach pt. „Problematyka ochrony danych osobowych w Grupach Kapitałowych„, które odbyły się w dniach 02.09 – 03.09.2015 r. w hotelu Sheraton w Warszawie.
Warsztaty okazały się potężną dawką specjalistycznej wiedzy przekazywanej przez profesjonalistów. Dla mnie najważniejsze było to, że prelegenci poruszali się w obszarze praktyki, a nie teorii. Teoria jest w książkach dostępna dla każdego. Z praktyką nie jest już tak łatwo. Dlatego możliwość skorzystania z doświadczenia prawników-praktyków była bezcenna.
MMC stawia nie tylko na wysoki poziom merytoryczny, ale dba również o komfortowe warunki uczestnictwa w warsztatach. Klimatyzowana sala wykładowa, odpowiednio oświetlona i zaprojektowana z punktu widzenia użyteczności, przerwy kawowe z napojami i przekąskami, godzinny lunch – to wszystko sprawia, że udział w warsztatach staje się przyjemnością, a przyswajanie skomplikowanej wiedzy okazuje się dużo łatwiejsze niż mogłoby się wydawać.
Spis treści
Problemy z art. 172 prawa telekomunikacyjnego
Zmieniony art. 172 generuje kilka istotnych problemów. Za chwilę ci je wskażę i każdy omówię. Zacznijmy jednak od zdiagnozowania przyczyny tych problemów.
Tak brzmiał art. 172 przed nowelizacją:
A tak brzmi po nowelizacji:
Widzisz różnicę? Niby jest niewielka, ale poszerzenie zakazu o „telekomunikacyjne urządzenia końcowe” wywróciło świat do góry nogami.
Dlaczego? Bo w myśl ustawy, telekomunikacyjnym urządzeniem końcowym jest każde urządzenie podłączone do sieci.
Zatem urządzeniami telekomunikacyjnymi będą:
- telefony stacjonarne,
- telefony komórkowe, w tym smartfony,
- tablety,
- faksy,
- komputery.
Co to oznacza w praktyce? Że niemal na każdą formę marketingu potrzebna jest zgoda odbiorcy. No i właśnie tej zgody dotyczą problemy powstające na gruncie art. 172 prawa telekomunikacyjnego.
Czy zgoda z art. 172 zawsze bezwzględnie potrzebna?
Wiesz już, że istnieje odrębna zgoda na używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych dla celów marketingu bezpośredniego.
Wiesz również, że potencjalnie można ona dotyczyć wszystkich urządzeń do porozumiewania się na odległość.
Wszystko pięknie. Powstaje jednak pytanie, jak ta zgoda na gruncie art. 172 prawa telekomunikacyjnego ma się do pozostałych zgód odbieranych od użytkownika, a w szczególności do zgody na przesyłanie informacji handlowej za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Innymi słowy, czy rzeczywiście w każdej sytuacji trzeba zbierać zgodę z art. 172?
Ostatnio spotkałem się z interesującym poglądem, że zgoda na gruncie prawa telekomunikacyjnego dotyczy wyłącznie połączeń głosowych i wiadomości sms / mms. Natomiast na e-mail marketing wystarczająca jest zgoda z ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, czyli zgoda na przesyłanie informacji handlowej za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Podoba mi się takie funkcjonalne podejście, bo prowadzi do ograniczenia zawrotnej ilości zgód, jakie należy odebrać od użytkownika.
Z ostrożności zalecam jednak odebranie zgody na gruncie art. 172 również w przypadku e-mail marketingu. Smartfon, tablet lub komputer, na którym użytkownik odbiera pocztę, można zakwalifikować jako końcowe urządzenie telekomunikacyjne, więc wpadamy w reżim prawa telekomunikacyjnego.
→ Przeczytaj również: Czy można wysłać zapytanie o zgodę na przesłanie oferty?
Jak prawidłowo uzyskać zgodę?
Wiesz już, że jeśli myślisz o marketingu przy użyciu urządzeń telekomunikacyjnych, potrzebujesz w tym celu odrębnej zgody.
Podstawowe pytanie na tym etapie brzmi, jak taką zgodę prawidłowo pozyskać?
Zgoda musi spełniać kilka wymagań, o których mowa w art. 174 prawa telekomunikacyjnego.
Jeżeli przepisy ustawy wymagają wyrażenia zgody przez abonenta lub użytkownika końcowego, zgoda ta:
1) nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści;
2) może być wyrażona drogą elektroniczną, pod warunkiem jej utrwalenia i potwierdzenia przez użytkownika;
3) może być wycofana w każdym czasie, w sposób prosty i wolny od opłat.
Zatem zgoda musi być:
- uprzednia,
- wyraźna i oddzielona od innych zgód,
- odpowiedniej treści,
- utrwalona i potwierdzona przez użytkownika – jeśli została pozyskana drogą elektroniczną,
- możliwa do odwołania.
Co oznacza każda z tych cech? O tym poniżej.
>> Zgoda uprzednia
Zgoda uprzednia, czyli zebrana przed wykorzystaniem urządzenia telekomunikacyjnego do marketingu bezpośredniego.
Praktyczne zagadnienie jest tutaj takie, czy sam kontakt w celu uzyskania zgody jest dopuszczalny, czy zabroniony?
Uważam, że jeśli głównym celem kontaktu jest odebranie zgody, to należy uznać go za niedopuszczalny. Jeśli natomiast zgoda uzyskiwana jest „przy okazji”, to takie działanie będzie dopuszczalne.
Czyli rozmowa telefoniczna wykonana w celu odebrania zgody nie wchodzi w grę. Nie wchodzi w grę sytuacja, gdy call center kontaktuje się z potencjalnym klientem i zaczyna rozmowę od pytania o zgodę, a w braku zgody – rozłącza się.
Dopuszczalna jest natomiast sytuacja, gdy np. następuje kontakt telefoniczny z klientem w celu ustalenia szczegółów realizacji umowy, zamówienia, a przy okazji klient pytany jest o zgodę na gruncie art. 172.
>> Zgoda wyraźna i oddzielona od innych zgód
Zgoda ma przybrać postać wyraźnego, jasnego, samodzielnego i odrębnego oświadczenia.
Najczęściej będzie to po prostu oddzielny checkbox do zaznaczenia. Nie wchodzi w grę ukrywanie zgody w regulaminie, umowie, czy łączenie zgody z inną zgodą.
>> Zgoda odpowiedniej treści
Najprościej, gdy treść zgody odpowiada treści art. 172. Przykład:
>> Zgoda utrwalona i potwierdzona
Każda zgoda musi być utrwalona. Choćby po to, by w razie sporu móc wykazać się posiadaną zgodą.
Zgoda może być utrwalona w dowolny sposób. Nie musi być to pisemne utrwalenie, choć rzeczywiście najłatwiej zebrać od klienta zgodę na piśmie i po prostu ją przechowywać.
W przypadku zgody elektronicznej, utrwaleniem może być choćby zarejestrowanie jej w systemie, tak by w każdej chwili możliwe było sprawdzenie katalogu użytkowników / klientów, którzy wyrazili zgodę.
W przypadku zgody zebranej drogą elektroniczną, pojawia się jeszcze wymóg potwierdzenia zgody przez użytkownika. Wydaje się zatem, że w tym przypadku powstaje konieczność zastosowania metody double opt-in, gdy użytkownik po wypełnieniu formularza, musi jeszcze kliknąć w link potwierdzający wysyłany mailem.
>> Zgoda możliwa do odwołania
Chodzi o to, by użytkownik / klient miał w dowolnym momencie prawo do odwołania udzielonej zgody, czy to elektronicznie, telefonicznie, czy pisemnie. No i odwołanie zgody nie może wiązać się z jakimiś dodatkowymi kosztami.
Zgoda zebrana przed nowelizacją
Nowelizacja prawa telekomunikacyjnego weszła w życie 25 grudnia 2014 r.
Co zatem z osobami, które wyraziły wcześniej zgodę na przesyłanie im informacji handlowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej? Czy trzeba od takich osób odebrać zgodę z art. 172, czy wystarczy ta poprzednia?
W takiej sytuacji, wystarczające jest poprzestanie na wcześniej zebranej zgodzie.
Jeśli w chwili odbierania zgody, przepisy prawa nie przewidywały jeszcze konieczności uzyskania odrębnej zgody na używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych (czyli przed 25.12.2014), to należy uznać, że zgoda ta mieściła się w zebranej zgodzie na przesyłanie informacji handlowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
- Odzyskiwanie porzuconych koszyków – aspekty prawne
- Pozyskiwanie leadów na Facebooku – aspekty prawne
Poznaj również tajemnice RODO:
Konsekwencje braku zgody z art. 172
Realizowanie marketingu bezpośredniego bez zgody z art. 172 może mieć dotkliwe konsekwencje. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej posiada kompetencję do nakładania kar pieniężnych w wysokości do 3% przychodu przedsiębiorcy z poprzedniego roku kalendarzowego.
Nałożenie kary odbywa się w formie decyzji Prezesa UKE, bez konieczności prowadzenia jakiegokolwiek postępowania sądowego. Stąd nośne hasła, o których wspominałem na samym początku artykułu.
Czy nowelizacja prawa telekomunikacyjnego, dotkliwa kara finansowa i uproszczona procedura jej nałożenia rzeczywiście powstrzymają telemarketing i SPAM? Pożyjemy, zobaczymy.
Zachęcam cię jednak, byś to nie ty był króliczkiem doświadczalnym i zadbał o prawidłowe uzyskanie potrzebnej zgody na gruncie art. 172.
Potrzebujesz pomocy z zakresu dopuszczalnych działań marketingowych?
Napisz do mnie na adres wojciech.wawrzak@prakreacja.pl.
Podsumowanie = 1 min czytania
To był długi tekst. Myślę jednak, że wart twojej uwagi. Jeśli z jakiś względów nie chce ci się przebijać przez całość, oto krótkie podsumowanie:
- zgoda z art. 172 prawa telekomunikacyjnego jest niezależna od dotychczas funkcjonujących zgód,
- od 25.12.2014 r. należy zbierać oddzielnie zgodę na przesyłanie informacji handlowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz na używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych,
- zgoda na przesyłanie informacji handlowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej zebrana przed 25.12.2014 r. wystarcza do wysyłania mailingu po 25.12.2014 r.,
- kara pieniężna za brak wymaganej zgody z art. 172 wynosi do 3% przychodu z poprzedniego roku i nakładana jest w drodze decyzji przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
Dzisiejszy artykuł przygotowałem w wyniku dyskusji pod moim tekstem o prawnych aspektach mailingu.
Zapraszam również do jego lektury.
Czytaj tutaj: jak wysyłać mailing zgodnie z prawem?
Być może zainteresują cię również te artykuły:
- MailChimp a GIODO, czy da się to zrobić legalnie?
- Czy newsletter trzeba zgłosić do GIODO? Jak to zrobić?
- Dane osobowe w sklepie internetowym, jak nad nimi zapanować?
- Umowa powierzenia przetwarzania danych osobowych, kiedy potrzebna?
BONUS: wytyczne dotyczące newslettera
Dodatkiem do tego artykułu są wytyczne poświęconego legalnemu newsletterowi.
Dodatek dostępny jest dla subskrybentów newslettera.
