Porozumienie wspólników – praktyczny poradnik

Pracujecie wspólnie nad projektem i chcecie ustalić zasady współpracy zanim założycie spółkę? A może już macie spółkę i potrzebujecie dodatkowych postanowień?

W obu przypadkach dobrym rozwiązaniem będzie zawarcie umowy jaką jest porozumienie wspólników (shareholders agreement). Zapraszam do lektury artykułu, w którym opowiem co to za umowa i czy warto ją zawrzeć.

Informacja o autorze

Autorem tego artykułu jest radca prawny Rafał Gondzio, który w ramach bloga praKreacja.pl i kancelarii praKreacja.legal odpowiada za dział spółek.

Spis treści

Porozumienie wspólników w wersji audio

O porozumieniu wspólników możesz również posłuchać w rozmowie z Rafałem Gondzio. Poniżej widzisz odtwarzacz, który pozwoli Ci odsłuchać 49. odcinek podcastu Prawo dla kreatywnych poświęcony porozumieniu wspólników.

Wszystkie pozostałe odcinki podcastu „Prawo dla kreatywnych” znajdziesz na podstronie poświęconej podcastowi.

Co to jest porozumienie wspólników?

Porozumienie wspólników to umowa, którą zawierają ze sobą wspólnicy pracujący nad wspólnym projektem. Nie jest uregulowana prawnie, więc to czy w ogóle zostanie zawarta lub co się w niej znajdzie zależy wyłącznie od osób, które ją zawierają.

W założeniu, porozumienie wspólników tworzy ramy współpracy na przyszłość i reguluje zasady współpracy między wspólnikami zanim założycie razem spółkę.

Z drugiej strony, porozumienie wspólników będzie dobrym rozwiązaniem, także wtedy gdy spółka już istnieje. Szczególnie wtedy, gdy ustalenia zawarte w umowie spółki są dla Was niewystarczające lub nie chcecie ujawniać pewnych kwestii w sądzie rejestrowym.

Mam nadzieję, że z powyższego krótkiego opisu wiesz już czym jest porozumienie wspólników. W razie dodatkowych pytań, zostaw komentarz.

Kiedy można zawrzeć porozumienie wspólników?

Jak już co nie co zdradziłem powyżej, porozumienie wspólników możesz zawrzeć w każdej chwili wspólnego projektu.

Możesz podpisać je na początku Waszej współpracy, gdy nie chcecie jeszcze zakładać spółki, ale warto byłoby już się porozumieć, co do poważniejszych kwestii.

Porozumienie wspólników możecie również zawrzeć, gdy spółka już istnieje. Być może to co znajduje się w umowie spółki Wam nie wystarcza (może warto rozważyć jej zmianę?). Albo pewne kwestie chcecie zachować wyłącznie dla siebie (umowę spółki trzeba złożyć w sądzie rejestrowym).

W takich przypadkach zawarcie porozumienia wspólników – dokumentu, którego nie musicie nikomu okazywać (no chyba, że skarbówce ????) – będzie dobrym pomysłem.

Porozumienie wspólników będzie także zalecane, gdy… kończycie współpracę. Niezależnie od tego czy macie spółkę czy też nie, być może trzeba podzielić owoce Waszej pracy.

Ewentualnie któryś ze wspólników chce samodzielnie kontynuować projekt, a inni chcą się z niego wycofać. Odpowiedzi na pytania „co dalej?” można znaleźć właśnie w porozumieniu wspólników.

Forma porozumienia wspólników

W jakiej formie powinno zostać zawarte porozumienie wspólników?

Jak już wspominałem, porozumienie wspólników nie jest uregulowane prawnie, więc teoretycznie możesz podpisać je w dowolnej formie.

Możesz zawrzeć je pisemnie czy nawet poprzez wymianę podpisanych skanów.

Pamiętaj jednak, że pewne czynności prawne muszą mieć określoną formę dla swej ważności, co może narzucić formę także dla porozumienia wspólników. Wtedy dla skuteczności danej czynności, porozumienie wspólników powinno mieć określoną formę, nawet jeśli teoretycznie jest w tym zakresie dowolność.

Przykładowo, sprzedaż udziałów powinna mieć formę pisemną z podpisami notarialnie poświadczonymi. Jeśli zatem w porozumieniu wspólników kończącym współpracę sprzedajesz swoje udziały wspólnikowi, takie porozumienie powinno zostać zawarte przed notariuszem, a ten powinien poświadczyć Wasze podpisy.

Potrzebujesz indywidualnej pomocy w sprawie spółek?

Wyślij wiadomość na adres kancelaria@prakreacja.legal.

Treść porozumienia wspólników

Przejdźmy w końcu do tego co może znaleźć się w porozumieniu wspólników. W tym zakresie też panuje dowolność. Są jednak kwestie, które są często regulowane, m.in.:

• udział w zyskach i stratach (szczególnie przed powstaniem spółki),
• finansowanie projektu i rozliczenia między wspólnikami (szczególnie przed powstaniem spółki),
• prawa autorskie (szczególnie do wspólnych utworów),
• zasady sprzedaży udziałów lub zakończenia projektu,
• kwestia poufności i zakazu konkurencji.

Lista jest długa i zależy od potrzeb wspólników. Podobnie jak to, w jaki sposób uregulowane są pewne kwestie.

Czy jestem w stanie podpowiedzieć, co powinno się znaleźć w porozumieniu wspólników? Oczywiście!

Jeśli zawierasz porozumienie wspólników przed założeniem spółki, wskazałbym na 3 kluczowe obszary, które powinny być uregulowane:

• Ramy czasowe i organizacyjne projektu – kto będzie firmował projekt? Każdy z osobna w ramach swojej części czy też jeden wspólnik? Kto będzie brał na siebie faktury, rozliczał koszty? Czy projekt zakończy się założeniem spółki?
• Sposób finansowania projektu i rozliczenia między wspólnikami, z uwzględnieniem Waszej osobistej sytuacji – kto wykłada środki i na jakiej podstawie? Czy rozliczacie sytuację osobistą (część wspólników może być przedsiębiorcami, inni nie), czyli co z podatkami i składkami każdej osoby?
• Prawa autorskie do utworów – czy na zasadzie współautorstwa czy do każdej części osobno?

Z kolei, jeśli już macie spółkę polecam Wam uregulowanie następujących kwestii:

• Sposobu wyjścia ze spółki/jej rozwiązania, w szczególności co się stanie z prawami autorskimi do utworów,
• Poufności oraz zakazu konkurencji, w szczególności określenie kar umownych.

Ważna uwaga na koniec – to, że istnieje dowolność w tym co znajdzie się w porozumieniu wspólników, a dokument będzie bezpiecznie leżał na dnie szafy, nie oznacza, że możecie zapisać w nim dosłownie wszystko.

Pamiętaj, aby porozumienie nie było sprzeczne z przepisami prawa i dobrymi obyczajami. Dlatego nie twórz fikcyjnych postanowień, które nie będą miały pokrycia w rzeczywistości czy też rozwiązań, które wyraźnie godzą w interesy niektórych wspólników.

W ostateczności sprawa może przecież trafić przed sąd.

Porozumienie wspólników a umowa spółki

Zapewne część z Was może się zastanawiać jaka jest relacja porozumienia wspólników zawieranego w trakcie trwania spółki do umowy spółki?

Otóż, porozumienie wspólników w żaden sposób nie zmienia względem osób trzecich czy sądu treści lub brzmienia umowy spółki.

To umowa spółki w dalszym ciągu jest podstawowym (i jedynym) dokumentem, z którego teoretycznie wynika całość kwestii dotyczących funkcjonowania spółki.

Porozumienie wspólników odgrywa rolę tylko w relacjach między wspólnikami. I choć teoretycznie porozumienie wspólników może pewne kwestie regulować inaczej niż umowa spółki (np. inny podział zysków), to odradzam Ci takie rozwiązanie.

Wprowadza to pewne zamieszanie w sprawach organizacyjnych. Twórz takie rozwiązania i wchodź w takie biznesy, w których nie musisz ukrywać dokumentów po szafach.

Potrzebujesz indywidualnej pomocy w sprawie spółek?

Wyślij wiadomość na adres kancelaria@prakreacja.legal.

Porozumienie wspólników – czy warto?

Biorąc pod uwagę wszystko co napisałem powyżej, czy warto? Moim zdaniem zdecydowanie tak. Szczególnie, gdy zaczynacie współpracę nad projektem, który wymaga nakładów czasowych lub finansowych. Nie polecam rozpoczęcia biznesu od założenia spółki, natomiast umowa regulująca współpracę w takim przypadku jest must have.

Porozumienie wspólników – podsumowanie

Podsumujmy treść dzisiejszego artykułu:

• porozumienie wspólników to umowa, którą zawierają ze sobą wspólnicy pracujący nad wspólnym projektem,
• możesz je zawrzeć w każdej chwili wspólnego projektu,
• porozumienie wspólników nie jest uregulowane prawnie, więc teoretycznie możesz podpisać je w dowolnej formie, ale pamiętaj o formach zastrzeżonych dla pewnych czynności,
• treść porozumienia wspólników może być dowolna, najczęściej znajdują się w nim jednak postanowienia dotyczące sposobu finansowania projektu i rozliczeń między wspólnikami, praw autorskich czy zasad wyjścia ze spółki,
• porozumienie wspólników w żaden sposób nie zmienia względem osób trzecich czy sądu treści lub brzmienia umowy spółki,
• zdecydowanie warto

Newsletter

Interesuje cię tematyka spółek? Zapisz się na newsletter, by otrzymywać więcej artykułów takich jak ten.